Giới thiệu chung
Nòi mèo Manx (“kayt Manninagh” hay “stubbin” trong tiếng Manx) là nòi mèo có xương sống bị đột biến một cách hoàn toàn tự nhiên. Sự biến đổi này khiến cho đuôi ngắn lại, dẫn tới việc chúng có thể bình thường hoặc hoàn toàn không có chút đuôi nào. Nhiều chú mèo Manx thật ra vẫn có một mẩu đuôi nhỏ, nhưng chúng vẫn nổi tiếng là không hề có đuôi và đó chính là đặc trưng rõ ràng nhất để nhận dạng nòi mèo này.
Lịch sử
Người ta tin rằng mèo Manx đã xuất hiện ở đảo Man (một hòn đảo cách xa bờ biển nước Anh) từ hàng trăm năm trước. Vì có nhiều tàu thuyền buôn bán đã tới đảo và tất cả đều có mèo trên đó nên rất khó để xác định những chú mèo tổ tiên của chúng. Rõ ràng là dù là lông dài hay lông ngắn thì chúng đều mang đột biến đó. Nhiều chú mèo lông dài đã được bắt gặp trên đảo cùng với mèo lông ngắn.
Các ghi chép được tìm thấy trên đảo Man mô tả những con mèo nhà mang đột biến trên đảo. Vì vậy người ta cho rằng đám mèo trên đảo có liên quan, tuy nhiên liệu có phải vài con trong số đó đến từ những chuyến tàu không? Chúng ta sẽ chẳng bao giờ biết chính xác được.
CFA đã ghi nhận Manx là một nòi mèo từ thập niên 20 của thế kỉ trước.
Vì gene không đuôi của nòi Manx là gene trội nên mèo con sinh ra thường không có đuôi (rumpies – mông tròn ), nhưng chúng cũng có thể có đuôi dài bình thường, hoặc hơi ngắn, hoặc chỉ có một mẩu (mông nhú – rumpy riser ) . Các nhà gây giống đã phát hiện ra rằng ta có thể có một lứa mèo con với đủ loại đuôi như trên.
Có điều, mang hai bản sao của loại gene này có thể gây tử vong và những chú mèo con như vậy đều chết trước khi được sinh ra, nghĩa là mèo không đuôi chỉ có thể mang trong mình một bản sao của loại gene này. Vì độ nguy hiểm cao như vậy nên các nhà gây giống cần hết sức cẩn thận đi đem lai 2 chú mèo Manx cùng không đuôi với nhau. Và vấn đề này có thể giải quyết bằng cách cho lai giữa một con có đuôi và một con không đuôi và cách làm này là lí do các vấn đề về xương sống ở mèo Manx giảm đi trong những năm gần đây.
Tuy nhiên chỉ có loại không đuôi và đuôi mẩu là đủ tiêu chuẩn để tham gia các giải vô địch của CFA. Những chú mèo có các kiểu đuôi còn lại chỉ có thể tham dự vào hạng mục AOV (các loại khác – Any Other Variety).
Đặc điểm
Độ dài của đuôi:
Mèo con Manx được phân loại dựa theo độ dài đuôi:
1. “Dimple rumpy” hay “rumpy” (không đuôi) – nhìn kiểu gì cũng là không hề có đuôi.
2. “Riser” hay “rumpy riser” (đuôi mẩu) – có một mẩu sụn hoặc vài đốt xương sống nhú ra dưới lông, có thể thấy rõ nhất khi mèo con vui và ngoáy “đuôi”.
3. “Stumpy” (đuôi cộc) – dài hơn đuôi mẩu nhưng vẫn ngắn hơn đuôi bình thường. (trong những ca hiếm gặp thì mèo con được sinh ra với cái đuôi bị xoắn gãy do chưa phát triển hoàn chỉnh)
4. “Tailed” hay “longy” (đuôi dài) – như mèo bình thường hoặc dài gần như vậy.
Trước đây, mèo con có đuôi cộc hay đuôi dài thường bị cắt ngay khi mới sinh để ngăn ngừa bệnh viêm khớp cục bộ sẽ khiến mèo đau đớn.
Lông:
Lông mèo Manx chia làm 2 loại: lông dài và lông ngắn. Mèo lông ngắn có 2 lớp lông với một lớp dưới dày, ngắn và lớp trên dài hơn với lông bảo vệ. Nhóm lông dài cũng có 2 lớp lông mịn mượt, với lông ở đùi, bụng và vùng quanh cổ dài hơn, giữa các ngón chân cũng có những chùm lông và lông tai cũng dài.
Đối với một số cơ quan đăng kiểm, mèo Manx lông dài được công nhận là một nòi mới: Cymric. “Hiệp hội những người sành chơi mèo” CFA coi Cymric chỉ là một loại Manx và đưa chúng vào nhóm lông ngắn (?). Trong khi đó “Hiệp hội mèo quốc tế” TICA xếp chúng vào nhóm lông dài. Tóm lại, dù là lông dài hay ngắn thì tất cả mèo Manx cũng đều có 2 lớp lông dày.
Ngoài đặc điểm không đuôi ra, Manx còn được biết tới vì vẻ ngoài khỏe mạnh và tròn trĩnh. Thậm chí ta còn có thể vẽ minh họa chúng bằng vài hình tròn! Chúng có đầu tròn, má tròn, mèo đực tròn hơn mèo cái. Chân sau dài hơn chân trước nên mông cao hơn vai (thì ra không phải mấy em trong ảnh cố tình chổng mông). Lưng ngắn, tạo thành một hình vòng cung kéo dài từ vai tới mông. Mẳt cũng tròn nhưng hơi nghiêng về phía tai, và chúng thường có biểu cảm rất đáng yêu.
Mèo Manx rất nghịch. Chúng có thể nhảy cao hơn bạn tưởng, và cũng không có gì là lạ nếu bạn bắt gặp chúng chễm chệ trên chỗ cao nhất trong bất cứ căn phòng nào. Chúng có hông và chân sau cực khỏe, một chủ nuôi đã nói rằng: “Manx là những chú xe-đua-mèo trong thế giới xe với khả năng tăng tốc tốt và ngoặt cực nhanh”. Manx có khá nhiều đặc điểm giống chó như thích chơi tìm nhặt đồ và chôn cả đồ chơi của chúng. Chúng có thể sống một mình hoặc sống chung với những con mèo khác. Tuy nhiên một khi đã quấn ai thì rất khó để Manx thấy hạnh phúc khi phải đổi chủ. Mặt khác, cũng có những chú mèo sẵn sàng quen với bất kì ai!
Ghi chú: có một truyền thuyết thú vị kể rằng Manx là con cháu của mèo và thỏ do đặc điểm không đuôi và chân sau dài, nhảy khỏe. Vì vậy Manx còn được gọi là “mèo-thỏ” (Cabbit).
Sức khỏe
Mèo Manx thuần chủng ngày nay khỏe mạnh và ít bị các vấn đề liên quan tới gene hơn trước kia. Nguyên nhân là do sự chọn lọc cẩn thận nguồn lấy giống cùng với những chuyên gia gây giống có hiểu biết và nhiệt tình. Mèo Manx có thể sống được từ 15-19 tuổi và không hề yếu hơn các nòi mèo khác.
Hội chứng Manx:
“Hội chứng Manx” là tên thường gọi của trường hợp xảy ra khi gene đột biến mất đuôi đã thu ngắn xương sống quá mức. Điều này có thể gây tổn hại nghiêm trọng tới tủy sống và hệ thần kinh, dẫn tới bệnh nứt đốt sống, cũng như các vấn đề về ruột, bàng quang và hệ tiêu hóa. Một vài con chỉ có thể sống tới 3 tuổi, con thọ nhất là 5 tuổi. Một nghiên cứu đã cho thấy, hội chứng này ảnh hưởng tới 20% mèo nòi Manx, nhưng hầu hết các trường hợp đều là mèo không đuôi. Tuy nhiên ngày nay những ca như vậy đã trở nên hiếm gặp do việc gây giống đã có đầy đủ thông tin hơn. Đa số mèo con thuần chủng đều không được giao đi khi chưa đủ 4 tháng tuổi (để chắc chắn chúng đã được dạy dỗ đầy đủ) và chừng đó thời gian là đủ để phát hiện ra bất cứ vấn đề sức khỏe nào.
Một số điểm thú vị:
* Những chú mèo Manx mặc dù không có đuôi nhưng vẫn có khả năng thăng bằng tuyệt vời như thường.
* Đảo Man đã lấy mèo Manx làm biểu tượng của địa phương, chúng còn xuất hiện cả trên tiền xu (chỉ ở trên đảo) và tem thư.
* Mặc dù Manx hết là mèo con khi hơn 1 tuổi nhưng chúng cần tới 5 năm để lớn hoàn chỉnh.
* Mèo Manx xuất hiện từ trước những năm 1700.
* Chúng có kích thước trung bình, trọng lượng thường khoảng 5.5kg (12 pounds).
* Manx là những thợ săn cừ khôi, khi còn nhỏ đã có thể bắt được những con mồi lớn. Sẽ không đáng ngạc nhiên nếu bạn thấy một chú mèo Manx với một con sóc hay một con ôpô có kích thước lớn hơn nó nhiều.
Naipet.com
