Trứng ấp không nở ra gà con, do rất nhiều nguyên nhân. Vì thế, tìm ra các nguyên nhân này là rất cần thiết và sau đó, chúng ta sẽ biết cách khắc phục vấn đề này.
1. VẤN ĐỀ GÌ ĐANG XẢY RA?
- Số lượng gà con có giảm không?
- Có tăng số lượng gà con bị loại thải và chuyển thành phụ phẩm không?
- Trứng nở ra sớm hơn, đúng hay trễ hơn dự kiến?
- Có gà con chết trong các vỉ trứng đang ấp không?
- Có trứng bị nứt ở vỉ trứng ấp không và sẽ làm gì nếu phôi trong trứng bị chết hay không được thụ tinh?
- Nếu phôi chết thì nên làm gì khi: phôi chết vào giai đoạn sớm (tuần đầu tiên), giai đoạn giữa hay giai đoạn cuối trong quá trình phát triển?
- Có “mẹo” nào giúp dự đoán được trứng sẽ nở trễ hơn dự kiến không (nếu có, cho ví dụ)?
…
Mặt khác, cũng nên xác định được vấn đề đang tồn tại trong trại ấp!
2. VẤN ĐỀ XẢY RA DO TRẠI GIỐNG HAY TRẠI ẤP?
Bình thường, chúng ta luôn gom nhiều trứng từ các đàn khác nhau vào chung một máy ấp. Do đó, khi có vấn đề xảy ra thì nguyên nhân là do trứng được ấp hay do máy ấp? Nếu do máy, kết quả ấp ở mỗi trứng là như nhau, đúng không? Nếu không, trứng từ các đàn nở bình thường trong máy ấp sẽ lẫn lộn với đàn bất thường, đúng không?
Nếu trứng được ấp gặp vấn đề ở tất cả các máy ấp, chúng ta có thể kết luận nguyên nhân là do trang trại cung cấp trứng và hiện tượng này xảy ra có thể do các sự cố trong quá trình vận chuyển, trong quá trình bảo quản ở trại ấp hay ở một số quy trình được thực hiện trước khi để trứng vào máy ấp.
3. VẤN ĐỀ BẮT ĐẦU KHI NÀO?
- Nếu chúng ta khảo sát đàn gà giống cung cấp loạt trứng ấp bất thường, nên kiểm tra các hiện tượng xuất hiện ở ít nhất trong bốn tuần trước khi xảy ra vấn đề (ba tuần ấp, một tuần thu trứng và bảo quản). Có xảy ra hiện tượng giảm số lượng trứng, kích cỡ và chất lượng trứng hay không? Có thức ăn được chuyển đến trại vào thời gian này không? Có bất kì thay đổi nào về thành phần thức ăn hay có thay đổi đáng chú ý về mùi, hình dạng viên hay vị (mặn) không? Có bất kì thay đổi nào về cách thức quản lý trong trại, chương trình tiêm phòng hay dịch bệnh nổ ra trong vùng không?
- Ở trại ấp, có bất kì thay đổi nào về chu trình hoạt động của máy ấp, bộ phận của máy, vấn đề cơ khí (động cơ quay), nhiệt độ ấp quá cao,…?
4. VẤN ĐỀ NÀY ĐÃ TỪNG XẢY RA TRONG TRẠI CHƯA?
Nếu một vấn đề không nghiêm trọng thường nhanh chóng bị bỏ qua để tập trung quan tâm đến lứa trứng ấp tiếp theo. Do đó, sự khác nhau giữa kết quả mong đợi và kết quả thật tế không được quá nhiều và nên kiểm soát trong giới hạn 1%.
Đây là quy tắc có thể cho thấy sự sai biệt định kì do máy móc (thường không thường xuyên).
5. ĐÂY CÓ PHẢI LÀ VẤN ĐỀ XUẤT HIỆN HÀNG NĂM KHÔNG?
Do không thể duy trì môi trường xung quanh ở trại giống và trại ấp là như nhau trong mọi thời điểm nên chúng ta không thể hoàn toàn loại trừ sự khác biệt của kết quả qua từng mùa. Vì thế, vấn đề này thường xảy ra trong mùa hè hay mùa đông?
Các máy ấp sẽ quá nóng trong mùa hè nếu không có chương trình làm lạnh phù hợp cho số trứng được đặt vào máy.
Trại ấp có mở rộng quy mô với việc lắp đặt thêm nhiều máy ấp mà không tăng chương trình làm lạnh không?
Máy ấp thế hệ cũ được thiết kế cho số lượng trứng được ấp cao nhất vào thời điểm cách đây 50 năm và có thể không kèm theo hệ thống làm lạnh (thật ra là hệ thống sưởi) cho các trứng gà thịt được ấp, giống như các máy ấp ngày nay.
Kiểm soát môi trường kém trong mùa đông ở trại giống có thể dẫn đến gà giống đi phân ướt và làm tăng sự vấy nhiễm mầm bệnh cho trứng.
6. KẾT QUẢ GIỮA CÁC NGÀY TRONG TUẦN CÓ KHÁC NHAU KHÔNG?
- Các máy ấp có thể hoạt động bốn hay sáu ngày một tuần. Có sự khác biệt nào giữa các ngày ấp không?
- Khác biệt này có thể liên quan đến hoạt động chuyển trứng vào ngày 18 và ngày 19 trong quá trình ấp hoặc có liên quan đến quy trình thực hiện chuyển trứng của các công nhân trong trại hay do ảnh hưởng của hệ thống thông gió khi máy ấp được “nghỉ ngơi” (dừng hoạt động) trong một đến hai ngày. Có vấn đề này xảy ra trong trại không?
7. CÓ SỰ KHÁC BIỆT GIỮA TRỨNG CỦA “TRẠI” VÀ TRỨNG NHẬP VÀO TRẠI KHÔNG?
Một số trại ấp không đủ số lượng trứng nên bắt buộc phải nhập trứng từ các công ty khác về trại. Các trứng nhập này thường từ các đàn có độ tuổi nhất định (35 đến 50 tuần) nên kết quả nở ra thành công của chúng được đảm bảo. Nếu xác suất nở ra đồng loạt của tất cả trứng của “trại” kém hơn trứng nhập vào, chúng ta phải xác định được vấn đề này do sự quản lý trong trại, do dinh dưỡng hay do dịch bệnh trong trại.
8. VẤN ĐỀ NÀY CÓ PHẢI DO GIỐNG KHÔNG?
Trứng của một vài giống hướng thịt đòi hỏi một số điều kiện ấp hơi khác so với bình thường và khác biệt này có thể liên quan đến kích cỡ trứng, chất lượng vỏ hay do gen. Nếu có thể, các khác biệt này nên được xác định chính xác và thay đổi cách quản lý để ảnh hưởng của chúng lên kết quả nở ra thành công là nhỏ nhất.
Ví dụ, nếu gà giống A có chất lượng vỏ trứng thấp thì các trứng của gà A sẽ mất ẩm độ nhanh hơn các trứng bình thường trong quá trình bảo quản và ấp, và ẩm độ cần được điều chỉnh lại để bù đắp sự thiếu hụt này.
9. CÓ ẢNH HƯỞNG ĐẾN GÀ CON SAU KHI NỞ KHÔNG?
Có thay đổi nào về tỉ lệ chết của gà con trong tuần đầu tiên không? Nếu có, có thực hiện kiểm tra nguyên nhân sau khi chết của các trường hợp này không? Nếu kết quả chỉ ra là do E. coli hay do vấn đề ở túi lòng đỏ của gà con, thì nguyên nhân có thể do trang trại giống (cung cấp trứng dơ) hay do trại ấp (yếu kém trong kiểm soát nhiệt độ ở các máy ấp, vệ sinh kém, gà con bị stress,…).
Tác giả: Brian Hodgette – BH Consulting
Naipet.com
