Các Bệnh Truyền Nhiễm Đường Hô Hấp Trên Chó

Mũi chảy dịch xanh (Triệu chứng lâm sàng do PCIV)

Tiêu chảy phân xanh (Triệu chứng lâm sàng do PCIV)

Viêm kết mạc mắt (Triệu chứng lâm sàng do PCIV)

Co giật rồi chết (Triệu chứng lâm sàng do PCIV)

1.5 Chẩn đoán
Chẩn đoán lâm sàng:
Dựa vào triệu chứng và phân biệt với các tác nhân khác gây bệnh đường hô hấp phổ biến trên chó.

So sánh các triệu chứng do PCIV và các bệnh khác

Chẩn đoán cận lâm sàng:
Phương pháp ARN sao mã ngược (ít tốn kém)
Phương pháp hóa mô miễn dịch huỳnh quang
X-quang
Kiểm tra huyết thanh để xác định mức độ kháng thể

Hóa mô miễn dịch huỳnh quang mô phổi

Dương vật nhiễm CHV gây ra

CHV gây đột tử chó sơ sinh

CHV gây xuất huyết các mao mạch, phủ tạng

CHV gây mù mắt

2.4. Triệu chứng
Hắt hơi
Chảy nước mũi
Viêm kết mạc
Viêm loét xảy ra ở miệng, mặt, mũi
Ho
Sốt
Loét giác mạc, có thể dẫn đến mù lòa
Mạch máu tăng sinh trong các cơ quan
Biếng ăn
Lừ đừ
Chảy nước dãi
Sảy thai (chó đang mang thai), chó con sinh ra thường viêm phổi nặng
Gây chết ở mèo con và những mèo có hệ thống miễn dịch yếu

2.5. Chẩn đoán
Chẩn đoán phân biệt
Canine herpesvirus (CHV): rất dễ lây cho chó ở tất cả các lứa tuổi và các giống chó.
Triệu chứng: hắt hơi, bỏ ăn, chảy nước mắt nước mũi, viêm loét mắt, sốt cao, sảy thai.
Canine distempervirus (CDV): Viêm kết mạc mắt, chảy nhiều ghèn, viêm xoang chảy nhiều dịch lỏng lúc đầu, sau đặc dần rồi có mủ, sốt cao, ho, viêm phổi, mụn mũ vùng da bụng.
Canine parainfluenzavirus (CPIV): bệnh này tấn công vào phổi và đường hô hấp dưới. Nó rất dễ lây và lây lan qua hắt hơi, thường đi kèm với các nhiễm trùng khác.
Triệu chứng: hắt hơi, bỏ ăn, chảy nước mũi, màu xanh, mắt mờ, viêm phổi, sốt nhẹ, ho khò khè.
Viêm phổi do Mycoplasma: một nhiễm trùng do vi khuẩn gây nhiễm trùng hô hấp trên, bệnh kéo dài 3-4 tuần, ho nhẹ sốt, thú dần dần hồi phục. Bệnh không triệu chứng sẽ thành con mang trùng, dễ truyển lây và lây nhiễm cho con người.
Viêm phổi do B. bronchiseptica: do một coccobacillus, lây lan trực tiếp từ chó bệnh, hay do tiếp xúc với các bề mặt có sự hiện diện của vi khuẩn. Triệu chứng: sốt, ho, chảy nước mắt, nước mũi, viêm phổi, nặng có thể tử vong.
Chẩn đoán phi lâm sàng

Phân lập vi rút qua mẫu bệnh phẩm là phương pháp đáng tin cậy.
Phương pháp PCR là phương pháp chắc chắn xác định sự hiện diện của ADN Hespervirus qua mẫu bệnh phẩm lấy từ kết mạc.
Phương pháp thử nghiệm kháng huyết thanh để xác định mức độ kháng thể.
Hóa mô miễn dịch huỳnh quang: phát hiện các hạt vi rút trong nhân tế bào nhiễm bệnh

2.6. Phòng bệnh
Ở Châu Âu, từ năm 2003 đã dùng vaccine Eurican Herpes 205 tiêm 2 lần cho chó mẹ : Mũi 1 khi đang hành kinh hoặc mới mang thai, Mũi 2: 1 hoặc 2 tuần trước khi sinh. Tác dụng phòng bệnh có khả quan.
Tránh tiếp xúc với chó bệnh và chó chưa rõ lịch sử.
Đặc biệt chống stress cho chó.

2.7. Điều trị
Dùng kháng sinh phổ rộng như doxycyline, glucorticoid , ngăn chặn các vi khuẩn nhiễm trùng thứ cấp. Tuy nhiên trong thực tế kháng sinh theo kinh nghiệm điều trị là thích hợp nhất.
Lysine là một acid amin đối kháng arginine (axit amin thiết yếu cho quá trình tổng hợp protein của vi rút)
Thuốc làm giảm triệu chứng, giãn phế quản, vệ sinh vùng viêm… Thiết bị hỗ trợ: thở oxy,…
Truyền dịch, chăm sóc điều dưỡng tốt, giữ chó ở nơi ấm áp sạch sẽ, cho ăn thức ăn dinh dưỡng,…thể nhẹ sẽ nhanh chóng phục hồi.
Cần tránh stress cho chó là điều kiện cần thiết để hạn chế mức thấp nhất khả năng tái nhiễm lại bệnh

Kiến nghị
Nghiên cứu sản xuất ra những loại vaccine có khả năng chống lại chủng độc lực cao của vi rút CPIV để kịp thời đáp ứng với sự biến chủng phức tạp của vi rút. Vaccine tiêm phòng chó phải an toàn và hiệu quả chống lại mầm bệnh cao.
Một số thực phẩm dinh dưỡng cao dễ hấp thấp thu hỗ trợ trong những trường hợp bệnh chó không ăn uống được và đặc biệt giá thành sản phẩm thấp mới có thể thu hút sự quan tâm của người chủ nuôi trong điều kiện của Việt Nam.
Đưa ra những biện pháp hữu hiệu cụ thể để quản lý đàn chó nuôi.

Sức khỏe cộng đồng
Con người không thể bị nhiễm CPIV hay CHV, tuy nhiên theo nghiên cứu cho thấy đến 40% sự suy giảm miễn dịch ở người lớn do sống trong môi trường có nhiều chó nhiễm bệnh CPIV hoặc CHV đặc biệt với những người có bệnh hô hấp từ trước, chẳng hạn như viêm phế quản mạn tính, giãn phế quản và viêm phổi.

Quản lý bùng phát bệnh do PCIV và CHV có vai trò quan trọng trong việc ngừa nhiễm bệnh, tiêm chủng có thể không đảm bảo bảo vệ chống lại sự phát triển các dấu hiệu lâm sàng, nhất là trong các quần thể mật độ cao.

Lây truyền trong không khí là phổ biến, chó bị nghi ngờ có nhiễm đường hô hấp bệnh cần được cách ly, hạn chế tiếp xúc với những con chó nhạy cảm. Làm sạch thường xuyên của cơ sở nhà ở , ưu tiên sử dụng sodium hypochlorite tươi, chlorhexidine, hoặc giải pháp benzalkonium, có thể tạo thuận lợi cho sự lây lan của CIRD qua dưới dạng khí dung của các sinh vật trong chồng nhốt. Thông hơi đầy đủ, 12-20 trao đổi không khí mỗi giờsẽ làm thay đổi quá trình bùng phát dịch.

Khi ổ dịch đã phát triển , cách ly hoặc giảm số chó ở toàn bộ cơ sở cho đến 2 tuần. Nơi chứa nhiều chó, đặc biệt là quần thể, có nguy cơ đáng kể cho dịch CIRD. Ngăn chặn dịch qua việc sử dụng của vắc-xin mũi có thể không hiệu quả nếu tiếp xúc xảy ra trong vòng 3 ngày tiêm chủng.

Theo: Infectious Diseases of The Dog and Cat – 4th Edition

Naipet.com