1. Nguyên nhân gây bệnh nấm da
Các bệnh nấm da gây nhiễm trùng bề mặt của tầng lớp sừng, sợi tóc, hoặc móng vuốt, chủ yếu gồm 3 giống Microsporum, Trichophyton và Epidermophyton . Nhiều loại nấm da được biết có khả năng sản xuất các loại bào tử khác nhau do sinh sản hữu tính (hình thành các túi bào tử) hay sinh sản vô tính (sản xuất bào tử đính).
Nấm trên da đầu chó.
2. Dịch tễ học
Nấm da được chẩn đoán bên ngoài, tương đồng như các bệnh có thể nhìn thấy ngoài da khác, tỷ lệ nhiễm nấm da là khoảng 2 % của tất cả các trường hợp.
Yếu tố môi trường, như tăng sự ấm áp và độ ẩm cao, tình trạng suy nhược của động vật, tuổi tác,…có thể làm tăng tỉ lệ nhiễm ở chó và mèo.
Bệnh học
Truyền bệnh và yếu tố mắc bệnh
Nấm da được lan truyền giữa động vật hoặc người từ động vật tiếp xúc trực tiếp, tiếp xúc với lông hoặc đồ vật bị nhiễm và từ môi trường. Các lây nhiễm điển hình của cơ thể là bào tử chia đôi , hình thành từ các phân khúc và phân mảnh của sợi nấm. Những bào tử lây nhiễm nhỏ và có thể lây nhiễm trong không khí và các hạt bụi hoặc chất rắn, đồ vật truyền bệnh. Bọ chét từ động vật bị nhiễm bệnh cũng có thể truyền bệnh.
Bệnh nấm da là phổ biến hơn trong nóng, môi trường ẩm ướt. Tắm quá nhiều và chải chuốt lông của mèo hoặc chó có thể ảnh hưởng đến nhiễm nấm vì loại bỏ tổ chức phòng vệ của cơ thể ( bã nhờn kìm nấm và huyết thanh), loại bỏ các tế bào biểu bì như một rào cản còn nguyên vẹn, và tăng độ ẩm của da và lông .
Các yếu tố độc lực
Quá trình lây nhiễm bệnh xảy ra rất phức tạp; Quá trình lây nhiễm có ba giai đoạn: sự bám dính của các đốt bào tử hạt; nảy mầm; và nấm tấn công vào lớp keratin.
Các yếu tố miễn dịch.
Các kháng nguyên nấm da : Ba thành phần vật lý khác nhau của nấm da có vai trò kháng nguyên trong các đáp ứng miễn dịch chính: carbohydrate thành tế bào, protein thành tế bào và tiết enzyme keratin. Hầu hết cá nhân bị nhiễm bệnh phát triển dịch thể và tế bào trung gian miễn dịch (CMI) chống lại keratinases nấm, phân giải protein enzyme tiết ra ở những đầu của các sợi nấm.
3. Triệu chứng lâm sàng
Bệnh nấm da là một bệnh đa dạng, không thể được chẩn đoán chỉ dựa trên dấu hiệu lâm sàng. Nó chủ yếu là bệnh nang, và các dấu hiệu lâm sàng thường gặp nhất bao gồm rụng tóc, mở rộng quy mô, làm bong tróc, và ngứa ngáy. Các dấu hiệu và triệu chứng rất khác nhau và phụ thuộc vào mức độ viêm nhiễm và phá hủy chân lông.
Miễn dịch thu được trong nhiễm bệnh. Vật phục hồi từ bệnh nấm da có miễn dịch đối với tái nhiễm. Đề kháng này thay đổi trong mức độ và thời gian, tùy thuộc vào từng cá nhân, loài ký chủ, chủng nấm da, và vị trí nhiễm ban đầu.
Trên mèo
- Bệnh nấm da gần như giống hầu hết các bệnh da.
- Tổn thương lâm sàng có thể khu trú hoặc nhiều nơi.
- Ngứa thay đổi từ không có gì đến tự làm tổn thương.
- Có thể nhìn thấy tăng sắc tố của da.
- Nôn, táo bón, ban đỏ và mở rộng quy mô của bên trong hoặc bên ngoài loa tai (hoặc cả hai).
- Tổn thương nấm da gồm rụng lông, ban đỏ có thể thay đổi. Tổn thương thường được nhìn thấy đầu tiên như lĩnh vực rụng tóc trên sống mũi, mặt, tai và chân trước.
- Da mèo phản ứng khi nhiễm nấm nên được xem là một chẩn đoán phân biệt bao gồm viêm da hạt kê , rụng lông đối xứng, mảng bạch cầu ái toan và loét không đau.
Triệu chứng nấm trên mèo
Trên chó
- Tổn thương trong con chó thường bao gồm các khu vực trọng điểm hoặc nhiều điểm của rụng lông và không thể phân biệt trên lâm sàng, đặc biệt bệnh nấm da và vi khuẩn mủ da.
- Như trong mèo con, sức khỏe tổng thể của con chó con là một yếu tố quan trọng trong mức độ nghiêm trọng của nhiễm trùng.
- Chó có nhiều khả năng phát triển những vùng tiêu điểm rụng lông với sẩn nang, và một khu vực tăng sắc tố
- Tổn thương da dạng nốt được gọi là phản ứng kerion có thể xảy ra trên mặt và chân. Các tổn thương này xuất hiện như của bệnh mủ da và thường được gây ra bởi M. gypseum hoặc Trichophyton spp.
- U hạt do nấm da hiếm khi xảy ra trên chó
Triệu chứng nấm trên chó
4. Chẩn đoán
Kiểm tra bằng đèn WOOD (đèn tia cực tím, bước sóng 320-400 nm)
Kiểm tra dưới kính hiển vi trực tiếp
Kiểm tra ánh sáng WOOD với một con mèo có dương tính với dermatophytosis kết quả phát huỳnh quang.
Hình ảnh vi thể kiểm tra của lông và vảy tróc ra từ một con chó (chuẩn bị mẫu KOH) có chứa bào tử nấm.
Nuôi cấy nấm
Mẫu bệnh phẩm có thể được thực hiện bằng cách nhổ lông và vảy da từ tổn thương nghi ngờ hoặc bằng cách sử dụng một phương pháp chải lông (phương pháp này rất khuyến cáo)
Một bàn chải mới, chải kỹ hơn, mạnh hơn các khu vực nghi ngờ nhiễm trùng trong 2 đến 3 phút
Sau đó đưa bàn chải này vào môi trường thạch nuôi cấy.
Nếu móng vuốt mình bị nghi ngờ bị bệnh, dùng một lưỡi dao sử dụng để cạo phần móng vuốt đó hoặc cắt luôn mẫu vật để nuôi cấy
Sinh thiết phẫu thuật được thực hiện trên các tổn thương dạng nốt.
Khuẩn lạc nấm có thể xuất hiện ngay sau khi 5 đến 7 ngày sau khi nuôi cấy và hầu như luôn phát triển trong vòng 14 ngày. Đối với động vật đã được điều trị có thể cho kết quả trong 21 ngày
Thông thường, một số lượng lớn các khuẩn lạc của nấm da sẽ xuất hiện trên đĩa nếu động vật bị nhiễm thực sự.
5. Điều trị bệnh
5.1.Tại chỗ
5.1.1. Cắt lông
Giảm lây nhiễm ra môi trường bởi lông và mầm bệnh (bào tử).
Cho phép thuốc thoa thấm sâu vào bên trong giảm thời gian điều trị.
5.1.2. Điều trị chống nấm tại chỗ
Sản phẩm được sử dụng phổ biến nhất là vôi lưu huỳnh, enilconazole và miconazole. Nên dù ng đồng thời với một thuốc kháng nấm toàn thân. Vôi lưu huỳnh: tỉ lệ pha loãng 1/16. Enilconazole (Imaverol) : tỉ lệ pha loãng 1/68. Miconazole có trong thành dầu gội đầu ( đơn lẻ hoặc kết hợp với chlorhexidine)
Áp dụng hai lần một tuần
Nếu điều trị tại chỗ được sử dụng như một liệu pháp duy nhất, cần cắt lông và sử dụng một trong hai sản phẩm là vôi lưu huỳnh hoặc enilconazole.
Tốt nhất là điều trị kết hợp tại chỗ và toàn thân.
Không cho phép vật nuôi liếm hoặc chải lông làm lây lan bào tử nấm.
5.2. Điều trị toàn thân
Chỉ sử dụng thuốc kháng nấm khi chẩn đoán cho kết quả chắc chắn là bị nhiễm nấm.
Trong thời gian chờ kết qủa nuôi cấy thì chỉ sử dụng kháng nấm tại chỗ.
Thuốc điều trị nấm được sử dụng
Kiểm tra và theo dõi trong thời gian điều trị
Bắt đầu điều trị phải ghi chép lại vị trí và mức độ tổn thương (sơ đồ/ hình ảnh)
Sử dụng đèn Wood (để phát hiện bào tử nấm trên lông ở mặt, mõm và tai) => giúp trong việc lập sơ đồ và theo dõi tổn thương
Kiểm tra định kỳ : 2 – 4 tuần
Lấy mẫu nấm nuôi cấy mỗi tuần
Điều trị cho mèo : Dùng Itz/PO liên tục trong 21 ngày. Rửa bằng dung dịch Vôi lưu huỳnh 2 lần/tuần cho đến khi khỏi bệnh.
Kết thúc điều trị khi ít nhất 2 kết quả nuôi cấy 2 tuần liên tiếp là âm tính.
Sử dụng kết quả nuôi cấy để đưa ra hướng điều trị.
5.3. Biện pháp kiểm soát môi trường
Rửa, khử trùng hoặc loại bỏ đồ chơi của vât nuôi, dụng cụ hỗ trợ như bàn chải …
Khử trùng các bề mặt cứng : dd thuốc tẩy tỉ lệ pha 1: 100; làm ướt trong 10 phút.
Dùng máy hút bụi, lông và khử trùng các phương tiện và lồng vận chuyển
Rửa và khử trùng phải được lặp lại 2 lần/tuần
Hạn chế vật nuôi ra vào nhà ở
Dùng máy hút bụi làm vệ sinh trong các phòng và đồ trang trí nội thất trong nhà
Dùng nước tẩy rửa bề mặt tiếp xúc của sàn nhà, chuồng và nơi vật nuôi nằm
Dùng nước nóng và máy sấy nóng tổng vệ sinh thảm, gường, rap gường, đồ nội thất … mà thú được phép đến.
6. Phòng ngừa
Cách ly vật nuôi bị bệnh
Vật nuôi mới đưa về cần được kiểm tra xem có nhiễm nấm hay không
Định kỳ kiểm tra , làm sạch và khử trùng môi trường.
Naipet.com
